Maar liefst 257 panelleden van Meetellen hebben meegedaan aan de vragenlijst en 17 panelleden aan een interview. Hoe ervaren zij het om een uitkering te ontvangen en het contact dat ze daarover hebben met de uitkeringsinstantie? Wat helpt hen om een volgende stap te zetten richting participatie en werk? En wat houdt hen daarbij tegen? In de rapportage lees je de antwoorden.

Inleiding

Driekwart van de panelleden van Meetellen in Utrecht ontvangt een uitkering, zo bleek uit het onderzoek naar meedoen in de maatschappij uit 2019. Een aanzienlijk deel van hen heeft de wens betaald te werken. Uit verdiepende gesprekken met panelleden over het hebben van een uitkering, kwam naar voren dat zij soms negatieve gevoelens ervaren bij het ontvangen van een uitkering. Ook zien zij belemmeringen in het zetten van een stap naar betaald werk.

Er is aandacht voor mensen met een bijstandsuitkering en hoe zij het beste geholpen kunnen worden richting participatie en werk, maar de ervaringen van Utrechters in een kwetsbare positie hebben nog weinig centraal gestaan. Daarnaast is er nog weinig onderzoek gedaan naar hoe het voelt om een uitkering te hebben. Reden te meer om in 2020 het panel Meetellen in Utrecht te bevragen op ervaringen rondom de uitkering en de belemmerende en bevorderende factoren die zij ervaren om een stap te zetten richting participatie en betaald werk. Hoe voelt het om een uitkering te ontvangen? Wat hebben panelleden nodig om een stap te zetten? Of wat houdt hen tegen? Hoe ervaren zij de dienstverlening van de gemeente of het UWV?

Ervaringen met de uitkering

Een aantal uitkomsten:

Net iets meer dan de helft van de panelleden kan makkelijk informatie vinden over de uitkering als ze dat nodig hebben. Ook hebben niet alle panelleden toegang tot het internet en dat belemmert in het vinden van de informatie die zij zoeken. Panelleden gaan met vragen vaak naar andere personen, zoals een begeleider.

Uit het onderzoek blijkt ook dat een kwart van de panelleden zich schaamt voor z’n uitkering. Ruim een derde heeft het gevoel dat hij zich moet verdedigen als hij anderen vertelt dat hij een uitkering heeft. Veel panelleden geven aan dat het hebben van een uitkering een negatiever zelfbeeld geeft. Panelleden ervaren dus negatieve gevoelens bij het hebben van een uitkering. Deels ligt dit bij henzelf, maar een deel daarvan heeft ook te maken met hoe de gemeente, het UWV en de media communiceren.

In het contact met medewerkers van de uitkeringsinstantie voelen panelleden zich niet altijd als mens en als persoon gezien. Ook hebben zij behoefte aan een traject op maat waarin eigen wensen en ideeën serieus worden genomen. Daarnaast is het belangrijk dat er rekening wordt gehouden met hun kwetsbaarheid, gezondheidsbeperkingen, eerdere teleurstellingen en ervaringen met terugval. Voor medewerkers van uitkeringsinstanties is het daarom belangrijk aandacht te hebben voor de bejegening van cliënten.

Een meerderheid van de panelleden ziet een betaalde baan als een volgende stap. Ook geeft een aanzienlijk deel van de panelleden aan vrijwilligerswerk, georganiseerde activiteiten of een opleiding te willen doen. Als het gaat om het zetten van een volgende stap geeft 35% van de panelleden aan dat het hen zou helpen als ze een begeleider hebben die met hen meedenkt.

Rapportage

Nadat de rapportage naar het panel en heel veel belangstellenden is verstuurd worden de resultaten van het onderzoek gepresenteerd en gaat team Meetellen in gesprek over de resultaten. We organiseren (digitale) bijeenkomsten met bijvoorbeeld de buurtteams, met de gemeente Werk en Inkomen, Volksgezondheid en team Meedoen naar Vermogen en met de Armoedecoalitie. We zien de resultaten van een onderzoek dan ook als een mooie aanleiding om het gesprek aan te gaan over de wensen en behoeften van ons panel en om bruggen te slaan.